Hogere inkomens, hogere belastingen: het hoe en waarom

Een taart met oplopende smallere lagen waarop bij elke laag mensen staanEen belangrijk aspect van ons belastingstelsel is het zogenaamde ‘progressieve tarief’. Wanneer je een blik werpt op de actuele belastingtarieven, zul je zien dat we in Nederland met een zogenaamd ‘schijvensysteem’ werken. Er worden verschillende categorieën, of ‘schijven’, gehanteerd, die elk een eigen belastingtarief kennen. In het kort komt het erop neer dat hoe meer inkomen je verdient, hoe meer belasting je betaalt. Het progressieve tarief is ingesteld om de belastingheffing eerlijker te verdelen, zodat mensen met hogere inkomens een groter deel van hun inkomen aan belasting betalen dan mensen met lagere inkomens. Maar hoe werkt dit nu precies?

Kelly Hendrikse
Kelly Hendrikse

De basis van het progressieve belastingstelsel

Ongeacht je inkomen, wordt het deel dat binnen de eerste schijf valt, belast volgens het tarief van die schijf (het nominale tarief). Pas wanneer je inkomen de bovengrens van de eerste schijf overstijgt, betaal je over dat meerdere het hogere tarief van de volgende schijf. Met andere woorden, hoe hoger je inkomen, hoe hoger het belastingbedrag dat je verschuldigd bent.

Dit idee is gebaseerd op het principe van solidariteit en draagkracht: zij die meer kunnen bijdragen, doen dat ook. Het schijvensysteem is een duidelijke manier om dit principe in praktijk te brengen. Bij elke volgende schijf waarin je inkomen valt, wordt een hoger percentage van dat deel van je inkomen belast. Zo wordt voor een evenwichtige verdeling van de belastinglast gezorgd.

Het effectieve belastingtarief

Je hebt misschien wel eens gehoord van het ‘effectieve belastingtarief’. Dit is het belastingbedrag dat je daadwerkelijk betaalt, gedeeld door je totale inkomen. Dit kan lager zijn dan het nominale tarief van de hoogste belastingschijf waarin je valt, omdat een deel van je inkomen tegen een lager tarief wordt belast.

Maar het effectieve belastingtarief wordt ook beïnvloed door wat we heffingskortingen en aftrekposten noemen: dit zijn kortingen op de belasting die je verschuldigd bent, waardoor je uiteindelijk minder betaalt. De hypotheekrenteaftrek is bijvoorbeeld een aftrekpost.

Het marginale belastingtarief

Het is een veelgehoorde uitspraak: “Als ik een euro meer verdien, ben ik meteen de helft of meer aan belastingen kwijt.” Dit lijkt in strijd te zijn met het belastingtarief van de hoogste schijf waarin je valt, en met het lagere effectieve tarief dat eerder is genoemd. Hoe kan dit?

Wel, dit heeft te maken met het ‘marginale belastingtarief’. Dit tarief geeft aan hoeveel belasting je betaalt over elke extra verdiende euro, en kan soms aanzienlijk hoger zijn dan het hoogste belastingtarief. De reden hiervoor is dat steeds meer heffingskortingen afhankelijk zijn van het inkomen. Naarmate je inkomen toeneemt, wordt de korting kleiner. Ook toeslagen spelen hierbij een rol: door een hoger inkomen kom je minder in aanmerking voor toeslagen. In zeldzame gevallen kan het marginale belastingtarief zelfs meer dan 100% bedragen, wat betekent dat je uiteindelijk zelfs minder overhoudt bij een stijging van je inkomen.

Dit kan allemaal nogal complex klinken, en dan hebben we het niet eens over belasting op spaargeld en aandelen of het opgeven van een buitenlands huis gehad. Maar maak je geen zorgen, je hoeft niet alles alleen te doen. Overweeg om je fiscale zaken uit handen te geven aan ons. Het kan je tijd, geld en heel wat hoofdbrekens besparen.

Een taart met oplopende smallere lagen waarop bij elke laag mensen staan