De rechtsvorm is de juridische vorm waarin een bedrijf, organisatie of onderneming is gegoten. Het verschil tussen deze rechtsvormen kan groot zijn. Rechtsvormen die we in Nederland kennen zijn de eenmanszaak, de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF), de commanditaire vennootschap (CV), de besloten vennootschap (BV), de naamloze vennootschap (NV), de vereniging, de stichting en de coöperatie. In dit artikel vindt men een korte uitleg van deze rechtsvormen.
Eenmanszaak
De eenmanszaak is de meest simpele rechtsvorm. De eigenaar van de onderneming is tevens bestuurder en het resultaat van de onderneming is gelijk aan de winst of verlies van de ondernemer. Zoals de naam al aangeeft is er één eigenaar.
Maatschap
De maatschap is de rechtsvorm voor zelfstandig ondernemers. Wanneer je zelfstandig wilt blijven, maar toch samen wilt werken met andere beroepsbeoefenaars, is de maatschap geschikt. Het is een samenwerkingsverband tussen zelfstandigen. Voorbeelden van beroepen voor een maatschap zijn tandartsen, orthodontisten, advocaten en fysiotherapeuten. Elke maat brengt iets in, deze inbreng kan financieel zijn, maar bijvoorbeeld ook arbeid.
Vennootschap onder firma
Een vennootschap onder firma is een belangrijke rechtsvorm in het geval je samen met andere ondernemers één onderneming wilt oprichten. Het meest bekende voorbeeld is de man-vrouw firma, waarbij twee partner tezamen één onderneming drijven. Alle vennoten moeten iets inbrengen.
Commanditaire vennootschap
De commanditaire vennootschap is een vennootschap met één of meerdere commanditaire vennoten. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen beherende en stille vennoten. De stille vennoten zijn eigenlijk slechts geldschieters en alleen financieel betrokken bij het bedrijf, bijvoorbeeld doordat zij een investering hebben gedaan. De beherende vennootschappen zijn de werkelijke ondernemers. Een stille vennoot is geen ondernemer voor de inkomstenbelasting. De beherende vennoot is wel ondernemer voor de inkomstenbelasting.
Besloten vennootschap
De besloten vennootschap is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de vennootschap zelf aansprakelijk is voor schulden. De bestuurder is in dienst van de bv en handelt uit naam van de bv maar is normaal gesproken niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de bv. Het kapitaal is verdeeld in aandelen. Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. alleen met instemming van de andere aandeelhouders kunnen de aandelen worden vervreemd. Een bv kan je als 1 persoon oprichten, maar ook met meerdere personen. Je hebt een notariële akte nodig om de bv op te richten, maar geen startkapitaal.
Naamloze vennootschap
Bij een naamloze vennootschap is het kapitaal verdeeld in aandelen. Deze aandelen zijn vrij verhandelbaar. Om een naamloze vennootschap op te richten heb je een startkapitaal van € 45.000 nodig. De oprichting geschiedt bij notariële akte.
Vereniging
Afhankelijk van hoe je de vereniging opricht, kun je privé aansprakelijk zijn. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zorgt ervoor dat de bestuurder niet privé aansprakelijk is. Deze moet worden opgericht bij notariële akte. Bij een vereniging zonder notariële akte, met beperkte rechtsbevoegdheid, zijn bestuurders wel privé aansprakelijk voor de schulden van de vereniging.
Een vereniging heeft minstens 2 leden. De hoogste macht ligt bij de ledenvergadering. De leden hebben in principe allemaal 1 stem op de ledenvergadering. De ledenvergadering benoemt het bestuur, dat meestal uit leden bestaat. Een vereniging streeft niet naar winst maar probeert een wens te vervullen of een doel te bereiken middels samenwerking.
Stichting
Een stichting kan ook worden opgericht door een andere rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. De stichting streeft niet naar winst maar probeert een maatschappelijk doel te bereiken. Een stichting kan door één of meerdere mensen worden opgericht middels een notariële akte.
Coöperatie
De coöperatie is bedoeld voor individuele ondernemers. Door zich aan te sluiten bij een coöperatie kunnen zij profiteren van de voordelen van een collectief, zoals van gezamenlijke inkoop en marketing. De coöperatie wordt aangegaan en alle leden krijgen een deel van de winst. Een coöperatie betaalt vennootschapsbelasting. De aangesloten ondernemers moeten de inkomsten uit de coöperatie zien als winst.
De coöperatie kan ook de financiële risico’s bij ondernemers deels wegnemen. Wanneer een ondernemer ziek wordt kunnen andere leden het werk overnemen. Meest bekende voorbeeld van een coöperatie is Friesland-Campina, de aangesloten melkveehouders delen mee in de winst.
De keuze voor een rechtsvorm is van groot belang voor een onderneming. Vraag daarom professioneel advies!